Στην εποχή του INTERNET και της πληροφορικής, της ελεύθερης τηλεόρασης και της ιδιωτικής ραδιοφωνίας, η ζωή μας καθημερινά βομβαρδίζεται με μεγάλο όγκο πληροφοριών και ειδήσεων.
Πολλές ασήμαντες, άλλες σημαντικές. Με αντοχή στον χρόνο ή με ημερομηνία λήξης. Πραγματικές αλλά και κατασκευασμένες. Μεγιστοποιημένες ή υποβαθμισμένες. Που τραβούν την προσοχή ή περνούν απαρατήρητες. Ειδήσεις και πληροφορίες που φαίνεται ότι μάλλον καθιστούν παθητικό δέκτη τον μέσο πολίτη και συμβιβασμένο υποδοχέα των πάσης φύσεως μηνυμάτων μιας επικίνδυνης επικοινωνιακής πολιτικής νέου τύπου που εξελίσσεται ραγδαία.

Η είδηση αποτελεί πλέον εμπορεύσιμο προϊόν το οποίο για να πλασαριστεί καλά στην αγορά υφίσταται πολλές επεξεργασίες και παρεμβάσεις, ανάλογα με το πόσο ακριβά επιδιώκεται να πωληθεί. Η κατάσταση αυτή κλονίζει τη σχέση εμπιστοσύνης του κοινού με τα ΜΜΕ, οδηγεί στην αποστασιοποίηση του πολίτη από αυτά με αποτέλεσμα την συρρίκνωση της κυκλοφορίας των. Παράλληλα ο πολίτης δεν αποδέχεται την ροή της πληροφορίας προς μία κατεύθυνση αλλά επιδιώκει την αμφίπλευρη επικοινωνία που διαμορφώνει συνθήκες διαρκούς και ανοιχτού διαλόγου.

Να ποιοι είναι οι βασικότεροι λόγοι που παρά την επικυριαρχία των θεωρουμένων ως ισχυρών μέσων, υπάρχει και εξελίσσεται δυναμικά μία παράλληλη αγορά των ενδιαφερομένων και σκεπτομένων πολιτών, οι οποίοι αναπτύσουν ισχυρούς δεσμούς με τα αντίστοιχα ΜΜΕ και συνθέτουν ένα δυναμικό χώρο πλουραλιστικών αντιλήψεων και παραγωγικού διαλόγου. Στην περίπτωση αυτή ο πολίτης δεν λειτουργεί ως παθητικός μέσος δέκτης αλλά ως έγκριτος αξιολογητής της ύλης και ενεργός συνδιαμορφωτής της κοινής γνώμης στην οποία απευθύνεται το συγκεκριμένο μέσο.

Η διάσταση του φαινομένου αυτού εντοπίζεται ιδιαίτερα στις περιφερειακές κοινωνίες αλλά και σε υποσύνολα των μητροπολιτικών κέντρων που παρουσιάζουν ιδιαίτερο οικονομικό, πολιτιστικό, παραγωγικό, κοινωνικό ή πολιτικό ενδιαφέρον. Αποτελεί την εναλλακτική πρόταση επικοινωνίας η οποία άντεξε καλά στο χρόνο και γι' αυτό είναι πολύ ελπιδοφόρα. Λειτουργεί με σεβασμό στον αναγνώστη και παρέχει ουσιαστική ειδησεογραφία. Με λόγο αυθεντικό, μεστό, χωρίς υπερβολές. Με προσοχή στον πυρήνα της είδησης, που δεν παράγει αλλά αποτυπώνει τα γεγονότα. Που τηρεί αυστηρά τους θεμελιώδεις κανόνες και τις αρχές δεοντολογίας. Είναι το λειτούργημα και οι σχέσεις επικοινωνίας που καλλιεργεί και διαμορφώνει ο Τοπικός και Περιοδικός Τύπος στην χώρα μας. Αυτός που προσδιορίζει την άλλη διάσταση στο δικαίωμα και στην ανάγκη του πολίτη να διαλέγεται και να ενεργεί.

Τα στοιχεία είναι εύγλωττα. Σύμφωνα με έρευνα της εταιρίας VPRC η αναγνωσιμότητα των τοπικών εντύπων αυξάνεται θεαματικά. Όχι όλων βεβαίως. Όσα έντυπα έχουν τα χαρακτηριστικά που προαναφέραμε μακροημερεύουν και απογειώνονται. Οι διάττοντες αστέρες με τους πηχιαίους τίτλους αλλά και τα πάσης μορφής κατευθυνόμενα έντυπα σβήνουν θεαματικά. Το υψηλό ποσοστό αναγνωσιμότητας δείχνει την ανάγκη των αναγνωστών για πληρέστερη ενημέρωση σε θέματα που αφορούν τον τόπο τους και τους ίδιους και για περισσότερη συμμετοχή σ' αυτά.

Έτσι ο τοπικός Τύπος γίνεται βήμα έκφρασης των απόψεων της κοινής γνώμης, απ' όπου μπορεί και προβάλλεται η βούλησή της, επισημαίνονται προβλήματα και παραλείψεις και δίδεται η δυνατότητα ανοιχτής επικοινωνίας και συνεργασίας με τις τοπικές αρχές.

Τα τελευταία χρόνια το υπερσυγκεντρωτικό κράτος, αποκεντρώνεται. Οι θεσμοί της Περιφέρειας, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης είναι πλέον γεγονός. Με την συνένωση και την δημιουργία των νέων Δήμων, οι ΟΤΑ αναλαμβάνουν ουσιαστικό και αποκλειστικό ρόλο στις τοπικές κοινωνίες. Βιώνουμε καθημερινά την αποκέντρωση της εξουσίας και την πολυμορφική ενεργοποίηση του πάσης φύσεως δυναμικού της Περιφερειακής Ελλάδας. Έτσι, ανεξάρτητα αν κανείς συμφωνεί στα επιμέρους, γίνεται φανερό πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα οικονομική, κοινωνική και πολιτική αγορά, με πολύ μεγάλο επικοινωνιακό ενδιαφέρον. Αυτή την κατάσταση καλείται ή καλύτερα προκαλείται να παρακολουθήσει και ο Τοπικός Τύπος.

Η αποκεντρωμένη διοίκηση μέσω του τοπικού Τύπου ενημερώνει, προβάλλει, ευαισθητοποιεί και υποκινεί τον πολίτη. Ο τοπικός Τύπος: Προσφέρεται ως ανοικτό βήμα διαλόγου που διευκολύνει την ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ των δύο πλευρών, προβάλλει και ελέγχει τις πράξεις της τοπικής εξουσίας, των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων, του λαού. Συμβάλλει στην κινητοποίηση –όταν χρειάζεται– των πολιτών, παρέχοντάς τους ταυτόχρονα τα αναγκαία εφόδια για διαμόρφωση άποψης. Φέρνει κοντά τον πολίτη στην κάθε μορφής τοπική εξουσία. Συντηρεί τους δεσμούς, των (στο εσωτερικό ή το εξωτερικό) μεταναστών με τον τόπο καταγωγής. Αναδεικνύει και καλλιεργεί την παράδοση, τα ιδιαίτερα πολιτιστικά στοιχεία κάθε τόπου, τις τέχνες, την ιστορία, τον αθλητισμό...

Η πρόκληση είναι εδώ. Θα αναπαράγει αναλογικά τα κλισέ των μεγάλων συγκροτημάτων ή θα προχωρήσει διατηρώντας τις απαιτήσεις του λειτουργήματος; Η προοπτική δεν είναι καθόλου εύκολη ούτε βέβαια αυτονόητη. Οι οικονομικές διαστάσεις που πολλές φορές σφραγίζουν ανελέητα την πορεία του τοπικού και περιοδικού Τύπου, οι προσωπικές στρατηγικές των τοπικών παραγόντων, οι διαπλοκές συμφερόντων επιμέρους κοινωνικών και παραγωγικών ομάδων, αποτελούν μέρος μόνο των προβλημάτων που θα δοκιμάσουν την διάρκεια και την αντοχή του.

Επιτρέψτε μου να πιστεύω στον τοπικό Τύπο, ο οποίος αντέχει και μπορεί να αντέξει. Ιδιαίτερα στον Τύπο όπου ο ιδιοκτήτης του είναι και εκδότης και δημοσιογράφος. Γιατί έχει το μεράκι, την φλόγα και την αγάπη για τον τόπο του. Υπάρχουν και στην περιοχή μας δημοσιογραφικές επιχειρήσεις που ύστερα από πολλές δεκαετίες ζωής και επιτυχίας, οι ιδιοκτήτες τους δεν πλούτισαν. Ούτε ίσως θα πλουτίσουν. Θα ευημερούν όμως μέσα στη γενική εκτίμηση. Θα πλουτίζουν μόνο την κοινή γνώμη, με την αντικειμενική ενημέρωση που θα της προσφέρουν με χρυσή συνέπεια.

Υπάρχουν εφημερίδες που η δημοσιογραφική τους υπεροχή δικαιώνεται απόλυτα γιατί δεν κρύβουν, ούτε παραπληροφορούν. Γιατί καταγράφουν νηφάλια τα γεγονότα και δίδουν την δυνατότητα στον αναγνώστη-πολίτη να ξεκαθαρίσει μόνος του ποια είναι η αλήθεια. Ο πολίτης - αναγνώστης, ο υγειώς σκεπτόμενος, καλείται να στηρίξει νηφάλιες φωνές. Ας αφήσει στο περιθώριο τις κραυγές. Με κριτική αυστηρή αλλά δίκαιη στάση. Οι επιλογές είναι απαραίτητες και θα έλεγα καθόλου δύσκολες. Κάθε χώρος του κοινωνικού πεδίου έχει ανάγκη από στοιχεία που θα τον φέρουν εξελεγκτικά στο καλύτερο. Η σύγχρονη κοινωνία έχει ανάγκη από άλλες αναπνοές και άλλες ανοχές. Τα χρόνια περνούν. Οι καταστάσεις έρχονται και παρέρχονται. Τα πρόσωπα του προσκηνίου αλλάζουν. Αλλά οι εφημερίδες που είναι εφημερίδες και όχι όργανα, μένουν. Και διαδραματίζουν τον υπεύθυνο ρόλο τους με σοβαρότητα και συνέπεια. Με ύφος και με ήθος. Ανήκουν στα πάντα και όχι στο εκάστοτε...

Κωνσταντίνος Ηλία Φίλανδρος
Εκδότης της Εφημερίδας “Νέα της Μεγαλόπολης”