Η Μεταλιγνιτική Εποχή στην Αρκαδία
Κατηγορία: Ανάπτυξη / Τεχνολογία
Εισηγητής: Γ. Μαλιφούκας
Εναλλακτικές προτάσεις για τον Ειδικό Αναπτυξιακό Πόρο ΕΑΠ-ΔΕΗ (Λιγνιτόσημο)
Mε το άρθρο 20 του Νόμου 2446/ ΦΕΚ Α 276/19.12.1996 θεσπίσθηκε αντισταθμιστικό Τέλος Ανάπτυξης βιομηχανικών περιοχών παραγωγής ρεύματος από θερμικούς λιγνιτικούς σταθμούς των Νομών Φλώρινας, Κοζάνης και Αρκαδίας, ποσοστού 0,4 % επί του κύκλου εργασιών της ΔΕΗ. Χάριν συντομίας το Τέλος αυτό συνηθίζεται να αποκαλείται και «Λιγνιτόσημο».
Το Υπουργείο Ανάπτυξης εφαρμόζοντας το νόμο αυτό εξέδωσε πριν οκτώ χρόνια την υπ’ αρ. Δ5-ΗΛ/Β/Φ.5.179/14812/22.7.1997 Υπουργική Απόφαση με την οποία καθόρισε τα θέματα των Ειδικών Αναπτυξιακών Προγραμμάτων ανά πενταετίες, το είδος των έργων που χρηματοδοτούνται καθώς και τα όργανα που καταρτίζουν και ελέγχουν την πορεία του προγράμματος.
Στην Αρκαδία αυτό αφορά σε τέσσαρες όμορους Δήμους του Λεκανοπεδίου Μεγαλόπολης που δέχονται άμεσες και σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από το Λιγνιτικό Ενεργειακό Κάντρο της ΔΕΗ Α.Ε. και γι’ αυτό ορίσθηκαν συνδικαιούχοι των χρηματοδοτήσεων του Ε.Α.Π. με ποσοστά κατανομών ανάλογα με τον πληθυσμό, την έκταση κλπ.
Η ΤΕΔΚ Αρκαδίας και το Νομαρχιακό Συμβούλιο Αρκαδίας ανέλαβαν να γνωμοδοτήσουν για τις προτάσεις κατάρτισης των πενταετών ειδικών αναπτυξιακών προγραμμάτων, και ιδρύθηκε μάλιστα στην Αρκαδία ένας αυτόνομος φορέας διαχείρισης του Ε.Α.Π. με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρίας και με την επωνυμία ΑΡΚΑΔΙΑ Α.Ε.
Για την πενταετία 2002-2006 οι γνωμοδοτήσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ βαθμού εκφράστηκαν με αποφάσεις του Διοικ. Συμβουλίου της ΤΕΔΚ Αρκαδίας αρ. 110/2001 και του
Νομαρχιακού Συμβουλίου Αρκαδίας αρ. 92/2001 και εγκρίθηκαν σε δύο συνεδριάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου Πελοποννήσου , στις 13.12.2001 και 20.12.2001.
Το Β΄ Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Λεκανοπεδίου Μεγαλόπολης (ΕΑΠ 2002-2006) εγκρίθηκε και τέθηκε σε εφαρμογή με την απόφαση αρ. 2557/30-7-2002 του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Πελ/σου, και προβλέπει τις ακόλουθες χρηματοδοτήσεις κατά θέμα:
Όπως φαίνεται από τον πίνακα συμμετοχής του ΕΑΠ, από τη ΔΕΗ Α.Ε. μέσα στην τρέχουσα πενταετία 2002-2006 προβλέπεται να χρηματοδοτηθούν οι τέσσαρες Δήμοι Μεγαλόπολης, Γόρτυνος, Φαλαισίας και Τρικολώνων συνολικά με περίπου 15 εκατομμύρια ευρώ, με πιθανές μικρές μόνο αποκλίσεις ανάλογα με την παραγωγικότητα της ΔΕΗ, η οποία στη Μεγαλόπολη εξελίσσεται σε υψηλό επίπεδο και με ανοδικές τάσεις. Για παράδειγμα ο Δήμος Τρικολώνων έχει μεταξύ άλλων θέσει σε προτεραιότητα την αξιοποίηση του αναλογούντος ποσοστού, από τα εγκριθέντα κονδύλια υπ’ αρ. 3, 10 και 11 για Τουριστική Ανάπτυξη, Τεχνική Βοήθεια και Βελτίωση Ποιότητας Ζωής και Περιβάλλοντος, που ανέρχονται συνολικά σε περίπου 4 εκατομμ. Ευρώ για όλο το Λεκανοπέδιο.
Το Υπουργείο Ανάπτυξης μετά από διαβουλεύσεις με τους Νομάρχες και Δημάρχους της Δυτ. Μακεδονίας και της Αρκαδίας που έχουν στις περιοχές τους θερμικούς λιγνιτικούς σταθμούς της ΔΕΗ και σοβαρά περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά προβλήματα, προσκάλεσε όλους σε συνάντηση στο Υπουργείο στις 25 Μαΐου 2005, όπου ο Υφυπουργός κ. Γεώργιος Σαλαγκούδης έθεσε υπόψη τους σχέδιο νέας υπουργικής απόφασης, που τροποποιεί την αρχική υπουργική απόφαση υπ’ αρ. Δ5-ΗΛ/Β/Φ.5.179/14812/22.7.1997 σε πολλά σημαντικά θέματα της κατανομής των χρηματοδοτήσεων.
Με το νέο κείμενο της υπουργικής απόφασης ορισμένοι Δήμοι αποχαρακτηρίζονται από «ενεργειακοί» και αδικούνται κατάφωρα, διότι τους αφαιρείται το ποσοστό της προνομιακής συγχρηματοδότησης από το ΕΑΠ. Τούτο μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις ισχύει αναδρομικά, δηλαδή η χρηματοδότηση έργων από τη ΔΕΗ θα σταματήσει 2 χρόνια πριν την ολοκλήρωσή τους, που είχε προβλεφθεί μέσα το τρέχον 5-ετές πρόγραμμα ΕΑΠ 2002 – 2006, και έτσι κινδυνεύουν τώρα να μείνουν στη μέση οι σχεδιασμοί, οι Μελέτες και τα αναπτυξιακά έργα των Δήμων που σήμερα έχουν ξεκινήσει και βρίσκονται σε εξέλιξη.
Η μεταβολή αυτή στο «λιγνιτόσημο» κατά βάση δεν επηρεάζει τα απλά και συνηθισμένα έργα και δράσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως οδοποιητικά, αναπλάσεις χώρων, κατασκευές, εγκαταστάσεις ή συντηρήσεις δημοτικών κτιρίων, υποδομές δημοτικών δικτύων κ. ά.
αφού αυτά μπορούν να συνεχίσουν να χρηματοδοτούνται από συμβατικούς δημόσιους πόρους των ΟΤΑ, π.χ. από το Πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ» του Υπουργείου Εσωτερικών κ.λπ..
Προκύπτει όμως εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα για τις Ειδικές Αναπτυξιακές Δράσεις Προστασίας του Περιβάλλοντος, καθώς στην τρέχουσα ελληνική νομοθεσία και διοικητική πρακτική, η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων εξακολουθεί να αποτελεί terra incognita, για «θεωρητικές» σκέψεις και «αιθεροβάμονες» προσδοκίες.
Ειδικά στην Αρκαδία η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας έχει επισημάνει το πρόβλημα υψηλών εκπομπών Διοξειδίου του Θείου (SO2 πέραν των νομοθετημένων ορίων) που αντιμετωπίζει η Περιφ. Πελ/σου στην περιοχή του λιγνιτικού ενεργειακού κέντρου ηλεκτροπαραγωγής της Μεγαλόπολης, όπου ο Δήμος Μεγαλόπολης σε συνεργασία με τη Δ/νση ΕΑΡΘ/ΥΠΕΧΩΔΕ έχουν ήδη εγκαταστήσει μικρό τοπικό σταθμό οργάνων μέτρησης, με σκοπό την αποτίμηση της συνολικής ατμοσφαιρικής κατάστασης και ειδικότερα των επιπτώσεων στη δημόσια υγεία από συγκεκριμένους νοσογόνους παράγοντες, όπως το Διοξείδιο του Θείου και τα αιωρούμενα και εισπνεόμενα σωματίδια.
Με δεδομένη την ανάγκη βελτιώσεως της ατμοσφαιρικής κατάστασης στην ευρύτερη περιοχή της Μεγαλόπολης, όπου εκ των τεσσάρων λιγνιτικών μονάδων ΑΗΣ της ΔΕΗ, μόνον η μία διαθέτει σύστημα αποθειώσεως καυσαερίων, πρέπει να αναζητηθούν από το ΥΠΕΧΩΔΕ και ειδικά από την αρμόδια περιφερειακή Υπηρεσία, νέα δεδομένα της ειδικής Τεχνογνωσίας που τυχόν υπάρχει σήμερα, σχετικά με εναλλακτικές Τεχνολογίες (πέραν της ήδη χρησιμοποιούμενης από τη ΔΕΗ -με αμφίβολα αποτελέσματα- μεθόδου παραγωγής «γύψου» CaSO4 κλπ.) για τη δέσμευση και εξουδετέρωση του μοριακού Θείου που εκπέμπεται από την καύση στερεών ορυκτών καυσίμων (λιγνίτη).
Είναι γεγονός ότι το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής επιβάρυνσης από τις ανεξέλεγκτες εκπομπές σε θειούχο λιγνιτόσκονη και τέφρα, επί δεκαετίες έχει δημιουργήσει έναν έντονο και άκριτο «λαϊκισμό», που διεκδικεί με επιπόλαιο τρόπο ακόμη και οριστικό «κλείσιμο» των λιγνιτικών εργοστασίων της ΔΕΗ Α.Ε. στη Μεγαλόπολη.
Ωστόσο το διασυνδεόμενο εθνικό Ηλεκτρενεργειακό Σύστημα της Ελλάδος εμφανίζει εντόνως ετεροβαρή «διπολικότητα», με τον κύριο όγκο της ηλεκτροπαραγωγής εγκατεστημένο στο Βορρά (Λιγνιτικά εργοστάσια ΔΕΗ στην Κοζάνη, Πτολεμαϊδα κλπ.) και τον κύριο όγκο της κατανάλωσης συγκεντρωμένο στο Νότο (Αττική).
Έτσι βασικός παράγων εξισορρόπησης και ομαλοποίησης του εθνικού Συστήματος είναι ο «μικρός» Νότιος Πόλος της Λιγνιτικής Ηλεκτροπαραγωγής, που αξιοποιεί τους Λιγνίτες της Μεγαλόπολης και παρέχει αδιάλειπτη Ισχύ Βάσεως 850 MW. Για το λόγο αυτό τα
λιγνιτικά εργοστάσια της ΔΕΗ Μεγαλόπολης έχουν «στρατηγική» σημασία και βαρύτητα πολλαπλάσια της αναλογούσας σε αυτά ετήσιας παραγωγής ενέργειας.
Με δεδομένη τη σημερινή Ενεργειακή Πολιτική της Ευρ. Ένωσης και τα οξυνόμενα περιβαλλοντικά / κλιματολογικά προβλήματα των εκπομπών Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2) και λοιπών «αερίων του θερμοκηπιακού φαινομένου» όπως SO2, CH4, NOx κλπ., προβλέπεται μία γενικευμένη περιοριστική τάση στη λειτουργία Λιγνιτικών Θερμοηλεκτρικών Σταθμών. Τούτο σημαίνει είτε τη βαθμιαία κατάργησή τους είτε την τεχνολογική αναβάθμισή τους, ώστε να διατηρηθούν σε λειτουργία με όσο το δυνατό χαμηλότερες εκπομπές CO2 και SO2. Προφανώς, καθαρά εθνικοί λόγοι (ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, απεξάρτηση από μονοπώλια καυσίμων, ισορροπία δικτύου) επιβάλλουν όπως τα «στρατηγικά» θερμοηλεκτρικά εργοστάσια της ΔΕΗ Μεγαλόπολης συνεχίσουν να λειτουργούν όσο είναι εφικτό στο μέλλον, επεκτείνοντας στο ανώτατο τεχνολογικό όριο τη διάρκεια της εκμετάλλευσής τους.
Σημειωτέον ότι τα εργοστάσια αυτά περιλαμβάνουν 4 Μονάδες, οι δύο εκ των οποίων τέθηκαν σε λειτουργία προ τριανταπέντε ετών και πλέον.
Τούτο όμως σημαίνει ότι ειδικά για τη ΔΕΗ Μεγαλόπολης η επιλογή της Τεχνολογικής Αναβάθμισης προς περιορισμό των εκπομπών μη-ανακυκλούμενου CO2 και κατά μείζονα λόγο του νοσογόνου παράγοντα SO2, συνιστά μία επιβεβλημένη, επίκαιρη και επείγουσα πολιτική απόφαση, η οποία πρέπει να ληφθεί χωρίς καθυστέρηση, προς εναρμονισμό της χώρας με τις τρέχουσες Οδηγίες της Ευρ. Επιτροπής.
Για την επίτευξη του στόχου αυτού, είναι απόλυτα αναγκαία η ένταξη στο Ηλεκτρικό Σύστημα της Ν. Πελοποννήσου (και ειδικά στη Λακωνία) νέων μονάδων παραγωγής από Αιολική Ενέργεια , με ρυθμό εισαγωγής έως και 100 ΜW κατ’ έτος, αρχής γενομένης από το 2005 και έτσι ώστε μέχρι το έτος 2010 να επιτευχθεί υποκατάσταση λιγνιτικής ισχύος αιχμής, από καθαρή Αιολική Ενέργεια, και να προσεγγίσει τα 500 ΜW στην Πελοπόννησο.
Τούτο από διοικητικής πλευράς είναι εφικτό, καθώς η Περιφ. Πελ/σου έχει ήδη εγκρίνει αντίστοιχο πλήθος ιδιωτικών επενδυτικών σχεδίων, όπως στον ακόλουθο Πίνακα.
Κατάλογος χωροθετημένων / αδειοδοτημένων ΑΣΠΗΕ από το Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου μέχρι το έτος 2003
Τα αιολικά πάρκα που έχει ήδη χωροθετήσει η Διεύθυνση ΠΕΧΩ (έχουν δηλαδή ισχύουσα Απόφαση Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου για Προέγκριση Χωροθέτησης) είναι με χρονολογική σειρά τα παρακάτω:
1. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 29,70 MW (45 Α/Γ) της Εταιρείας «ΑΡΚΑΔΙΚΑ ΜΕΛΤΕΜΙΑ A.E» στη θέση «ΑΣΠΡΟΒΟΥΝΙ» του Δήμου Σκυρίτιδας του Νομού Αρκαδίας (10-6-1999).
2. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 4,8 MW (8 Α/Γ) της Εταιρείας «WRE HELLAS A.E» στη θέση «ΕΛΛΗΝΙΚΟ» του Δήμου Μονεμβασίας του Νομού Λακωνίας (6-10-1999).
3. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 14,25 MW (19 Α/Γ) της Εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ» στη θέση «ΒΑΡΔΙΑ» του Δήμου Βοιών του Νομού Λακωνίας (11-10-1999).
4. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 11,25 MW (15 Α/Γ) της Εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ» στη θέση «ΚΟΡΦΟ-ΚΑΣΤΕΛΑ» του Δήμου Μονεμβασίας του Νομού Λακωνίας (19-10-1999).
5. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 11,25 MW (15 Α/Γ) της Εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ» στη θέση «ΒΑΒΙΛΑ-ΒΡΥΣΑΚΙΑ» του Δήμου Βοιών του Νομού Λακωνίας (27-10-1999).
6. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 24 MW (24Α/Γ) της Εταιρείας «ΑΙΟΛΙΚΗ ΜΟΛΑΩΝ ΛΑΚΩΝΙΑΣ A.E» στη θέση «Γκρόπες-Ράχη Γκιώνη» του Δήμου Ζάρακα του Νομού Λακωνίας (17-3-2000).
7. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 11,25 MW (15 Α/Γ) της Εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ» στη θέση «ΚΡΙΘΙΝΑ» του Δήμου Βοιών του Νομού Λακωνίας (29-3-2000).
8. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 12 MW (16 Α/Γ) της Εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ» στη θέση «ΧΡΟΝΑΡΕΣ» του Δήμου Βοιών του Νομού Λακωνίας (29-3-2000).
9. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 11,25 MW (15 Α/Γ) της Εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ» στη θέση«ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ» του Δήμου οιών του Νομού Λακωνίας (29-3-2000).
10. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 10 MW (20 Α/Γ), της Εταιρείας «ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΜΑΛΕΑ Α.Ε.», στη Θέση ‘Κρίθινα’, του Δήμου Βοιών, του Νομού Λακωνίας.
11. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 7,2 MW (8 Α/Γ), της Εταιρείας «ΑΕΡΟΔΥΝΑΜΗ Ε.Π.Ε.», στη Θέση ‘ΤΑΜΠΟΥΡΙΑ’, του Δήμου Πύλου, του Νομού Μεσσηνίας.
12. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 24,7 MW (19 Α/Γ), της εταιρείας «Umweltkontor Hellas-Ήπιες Μορφές Ενέργειας Α.Ε. & Σία, Αρκαδικός Ζέφυρος Ε.Ε.», στην θέση ‘Κακό Τσούρμο-Μιχαλλόραχη-Κόλλια Ράχη’, του Δήμου Βαλτετσίου, του Νομού Αρκαδίας.
13. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 24,7 MW (19 Α/Γ), της εταιρείας «Umweltkontor Hellas-Ήπιες Μορφές Ενέργειας Α.Ε. & Σία, Αρκαδικός Γαρμπής Ε.Ε.», στην θέση ‘Μεγαβούνι-Κούκουρας’, του Δήμου Βαλτετσίου, του Νομού Αρκαδίας.
Τα έργα ΑΣΠΗΕ που έχουν λάβει και απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) και θεωρούνται ώριμα για έναρξη εργασιών κατασκευής, είναι:
Γιώργος Κ. Μαλιφούκας
Διευθύνων Σύμβουλος της AFC - Arcadian Consultants
Διεύθυνση Εδρας: Λ.Βύρωνος 10
Τρίπολη Αρκαδία 22100
Τηλέφωνο:2710 222933
FAX: 2710 221392
info@afc-tri.gr
Mε το άρθρο 20 του Νόμου 2446/ ΦΕΚ Α 276/19.12.1996 θεσπίσθηκε αντισταθμιστικό Τέλος Ανάπτυξης βιομηχανικών περιοχών παραγωγής ρεύματος από θερμικούς λιγνιτικούς σταθμούς των Νομών Φλώρινας, Κοζάνης και Αρκαδίας, ποσοστού 0,4 % επί του κύκλου εργασιών της ΔΕΗ. Χάριν συντομίας το Τέλος αυτό συνηθίζεται να αποκαλείται και «Λιγνιτόσημο».
Το Υπουργείο Ανάπτυξης εφαρμόζοντας το νόμο αυτό εξέδωσε πριν οκτώ χρόνια την υπ’ αρ. Δ5-ΗΛ/Β/Φ.5.179/14812/22.7.1997 Υπουργική Απόφαση με την οποία καθόρισε τα θέματα των Ειδικών Αναπτυξιακών Προγραμμάτων ανά πενταετίες, το είδος των έργων που χρηματοδοτούνται καθώς και τα όργανα που καταρτίζουν και ελέγχουν την πορεία του προγράμματος.
Στην Αρκαδία αυτό αφορά σε τέσσαρες όμορους Δήμους του Λεκανοπεδίου Μεγαλόπολης που δέχονται άμεσες και σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από το Λιγνιτικό Ενεργειακό Κάντρο της ΔΕΗ Α.Ε. και γι’ αυτό ορίσθηκαν συνδικαιούχοι των χρηματοδοτήσεων του Ε.Α.Π. με ποσοστά κατανομών ανάλογα με τον πληθυσμό, την έκταση κλπ.
Η ΤΕΔΚ Αρκαδίας και το Νομαρχιακό Συμβούλιο Αρκαδίας ανέλαβαν να γνωμοδοτήσουν για τις προτάσεις κατάρτισης των πενταετών ειδικών αναπτυξιακών προγραμμάτων, και ιδρύθηκε μάλιστα στην Αρκαδία ένας αυτόνομος φορέας διαχείρισης του Ε.Α.Π. με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρίας και με την επωνυμία ΑΡΚΑΔΙΑ Α.Ε.
Για την πενταετία 2002-2006 οι γνωμοδοτήσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ βαθμού εκφράστηκαν με αποφάσεις του Διοικ. Συμβουλίου της ΤΕΔΚ Αρκαδίας αρ. 110/2001 και του
Νομαρχιακού Συμβουλίου Αρκαδίας αρ. 92/2001 και εγκρίθηκαν σε δύο συνεδριάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου Πελοποννήσου , στις 13.12.2001 και 20.12.2001.
Το Β΄ Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Λεκανοπεδίου Μεγαλόπολης (ΕΑΠ 2002-2006) εγκρίθηκε και τέθηκε σε εφαρμογή με την απόφαση αρ. 2557/30-7-2002 του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Πελ/σου, και προβλέπει τις ακόλουθες χρηματοδοτήσεις κατά θέμα:
Όπως φαίνεται από τον πίνακα συμμετοχής του ΕΑΠ, από τη ΔΕΗ Α.Ε. μέσα στην τρέχουσα πενταετία 2002-2006 προβλέπεται να χρηματοδοτηθούν οι τέσσαρες Δήμοι Μεγαλόπολης, Γόρτυνος, Φαλαισίας και Τρικολώνων συνολικά με περίπου 15 εκατομμύρια ευρώ, με πιθανές μικρές μόνο αποκλίσεις ανάλογα με την παραγωγικότητα της ΔΕΗ, η οποία στη Μεγαλόπολη εξελίσσεται σε υψηλό επίπεδο και με ανοδικές τάσεις. Για παράδειγμα ο Δήμος Τρικολώνων έχει μεταξύ άλλων θέσει σε προτεραιότητα την αξιοποίηση του αναλογούντος ποσοστού, από τα εγκριθέντα κονδύλια υπ’ αρ. 3, 10 και 11 για Τουριστική Ανάπτυξη, Τεχνική Βοήθεια και Βελτίωση Ποιότητας Ζωής και Περιβάλλοντος, που ανέρχονται συνολικά σε περίπου 4 εκατομμ. Ευρώ για όλο το Λεκανοπέδιο.
Το Υπουργείο Ανάπτυξης μετά από διαβουλεύσεις με τους Νομάρχες και Δημάρχους της Δυτ. Μακεδονίας και της Αρκαδίας που έχουν στις περιοχές τους θερμικούς λιγνιτικούς σταθμούς της ΔΕΗ και σοβαρά περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά προβλήματα, προσκάλεσε όλους σε συνάντηση στο Υπουργείο στις 25 Μαΐου 2005, όπου ο Υφυπουργός κ. Γεώργιος Σαλαγκούδης έθεσε υπόψη τους σχέδιο νέας υπουργικής απόφασης, που τροποποιεί την αρχική υπουργική απόφαση υπ’ αρ. Δ5-ΗΛ/Β/Φ.5.179/14812/22.7.1997 σε πολλά σημαντικά θέματα της κατανομής των χρηματοδοτήσεων.
Με το νέο κείμενο της υπουργικής απόφασης ορισμένοι Δήμοι αποχαρακτηρίζονται από «ενεργειακοί» και αδικούνται κατάφωρα, διότι τους αφαιρείται το ποσοστό της προνομιακής συγχρηματοδότησης από το ΕΑΠ. Τούτο μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις ισχύει αναδρομικά, δηλαδή η χρηματοδότηση έργων από τη ΔΕΗ θα σταματήσει 2 χρόνια πριν την ολοκλήρωσή τους, που είχε προβλεφθεί μέσα το τρέχον 5-ετές πρόγραμμα ΕΑΠ 2002 – 2006, και έτσι κινδυνεύουν τώρα να μείνουν στη μέση οι σχεδιασμοί, οι Μελέτες και τα αναπτυξιακά έργα των Δήμων που σήμερα έχουν ξεκινήσει και βρίσκονται σε εξέλιξη.
Η μεταβολή αυτή στο «λιγνιτόσημο» κατά βάση δεν επηρεάζει τα απλά και συνηθισμένα έργα και δράσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως οδοποιητικά, αναπλάσεις χώρων, κατασκευές, εγκαταστάσεις ή συντηρήσεις δημοτικών κτιρίων, υποδομές δημοτικών δικτύων κ. ά.
αφού αυτά μπορούν να συνεχίσουν να χρηματοδοτούνται από συμβατικούς δημόσιους πόρους των ΟΤΑ, π.χ. από το Πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ» του Υπουργείου Εσωτερικών κ.λπ..
Προκύπτει όμως εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα για τις Ειδικές Αναπτυξιακές Δράσεις Προστασίας του Περιβάλλοντος, καθώς στην τρέχουσα ελληνική νομοθεσία και διοικητική πρακτική, η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων εξακολουθεί να αποτελεί terra incognita, για «θεωρητικές» σκέψεις και «αιθεροβάμονες» προσδοκίες.
Ειδικά στην Αρκαδία η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας έχει επισημάνει το πρόβλημα υψηλών εκπομπών Διοξειδίου του Θείου (SO2 πέραν των νομοθετημένων ορίων) που αντιμετωπίζει η Περιφ. Πελ/σου στην περιοχή του λιγνιτικού ενεργειακού κέντρου ηλεκτροπαραγωγής της Μεγαλόπολης, όπου ο Δήμος Μεγαλόπολης σε συνεργασία με τη Δ/νση ΕΑΡΘ/ΥΠΕΧΩΔΕ έχουν ήδη εγκαταστήσει μικρό τοπικό σταθμό οργάνων μέτρησης, με σκοπό την αποτίμηση της συνολικής ατμοσφαιρικής κατάστασης και ειδικότερα των επιπτώσεων στη δημόσια υγεία από συγκεκριμένους νοσογόνους παράγοντες, όπως το Διοξείδιο του Θείου και τα αιωρούμενα και εισπνεόμενα σωματίδια.
Με δεδομένη την ανάγκη βελτιώσεως της ατμοσφαιρικής κατάστασης στην ευρύτερη περιοχή της Μεγαλόπολης, όπου εκ των τεσσάρων λιγνιτικών μονάδων ΑΗΣ της ΔΕΗ, μόνον η μία διαθέτει σύστημα αποθειώσεως καυσαερίων, πρέπει να αναζητηθούν από το ΥΠΕΧΩΔΕ και ειδικά από την αρμόδια περιφερειακή Υπηρεσία, νέα δεδομένα της ειδικής Τεχνογνωσίας που τυχόν υπάρχει σήμερα, σχετικά με εναλλακτικές Τεχνολογίες (πέραν της ήδη χρησιμοποιούμενης από τη ΔΕΗ -με αμφίβολα αποτελέσματα- μεθόδου παραγωγής «γύψου» CaSO4 κλπ.) για τη δέσμευση και εξουδετέρωση του μοριακού Θείου που εκπέμπεται από την καύση στερεών ορυκτών καυσίμων (λιγνίτη).
Είναι γεγονός ότι το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής επιβάρυνσης από τις ανεξέλεγκτες εκπομπές σε θειούχο λιγνιτόσκονη και τέφρα, επί δεκαετίες έχει δημιουργήσει έναν έντονο και άκριτο «λαϊκισμό», που διεκδικεί με επιπόλαιο τρόπο ακόμη και οριστικό «κλείσιμο» των λιγνιτικών εργοστασίων της ΔΕΗ Α.Ε. στη Μεγαλόπολη.
Ωστόσο το διασυνδεόμενο εθνικό Ηλεκτρενεργειακό Σύστημα της Ελλάδος εμφανίζει εντόνως ετεροβαρή «διπολικότητα», με τον κύριο όγκο της ηλεκτροπαραγωγής εγκατεστημένο στο Βορρά (Λιγνιτικά εργοστάσια ΔΕΗ στην Κοζάνη, Πτολεμαϊδα κλπ.) και τον κύριο όγκο της κατανάλωσης συγκεντρωμένο στο Νότο (Αττική).
Έτσι βασικός παράγων εξισορρόπησης και ομαλοποίησης του εθνικού Συστήματος είναι ο «μικρός» Νότιος Πόλος της Λιγνιτικής Ηλεκτροπαραγωγής, που αξιοποιεί τους Λιγνίτες της Μεγαλόπολης και παρέχει αδιάλειπτη Ισχύ Βάσεως 850 MW. Για το λόγο αυτό τα
λιγνιτικά εργοστάσια της ΔΕΗ Μεγαλόπολης έχουν «στρατηγική» σημασία και βαρύτητα πολλαπλάσια της αναλογούσας σε αυτά ετήσιας παραγωγής ενέργειας.
Με δεδομένη τη σημερινή Ενεργειακή Πολιτική της Ευρ. Ένωσης και τα οξυνόμενα περιβαλλοντικά / κλιματολογικά προβλήματα των εκπομπών Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2) και λοιπών «αερίων του θερμοκηπιακού φαινομένου» όπως SO2, CH4, NOx κλπ., προβλέπεται μία γενικευμένη περιοριστική τάση στη λειτουργία Λιγνιτικών Θερμοηλεκτρικών Σταθμών. Τούτο σημαίνει είτε τη βαθμιαία κατάργησή τους είτε την τεχνολογική αναβάθμισή τους, ώστε να διατηρηθούν σε λειτουργία με όσο το δυνατό χαμηλότερες εκπομπές CO2 και SO2. Προφανώς, καθαρά εθνικοί λόγοι (ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, απεξάρτηση από μονοπώλια καυσίμων, ισορροπία δικτύου) επιβάλλουν όπως τα «στρατηγικά» θερμοηλεκτρικά εργοστάσια της ΔΕΗ Μεγαλόπολης συνεχίσουν να λειτουργούν όσο είναι εφικτό στο μέλλον, επεκτείνοντας στο ανώτατο τεχνολογικό όριο τη διάρκεια της εκμετάλλευσής τους.
Σημειωτέον ότι τα εργοστάσια αυτά περιλαμβάνουν 4 Μονάδες, οι δύο εκ των οποίων τέθηκαν σε λειτουργία προ τριανταπέντε ετών και πλέον.
Τούτο όμως σημαίνει ότι ειδικά για τη ΔΕΗ Μεγαλόπολης η επιλογή της Τεχνολογικής Αναβάθμισης προς περιορισμό των εκπομπών μη-ανακυκλούμενου CO2 και κατά μείζονα λόγο του νοσογόνου παράγοντα SO2, συνιστά μία επιβεβλημένη, επίκαιρη και επείγουσα πολιτική απόφαση, η οποία πρέπει να ληφθεί χωρίς καθυστέρηση, προς εναρμονισμό της χώρας με τις τρέχουσες Οδηγίες της Ευρ. Επιτροπής.
Για την επίτευξη του στόχου αυτού, είναι απόλυτα αναγκαία η ένταξη στο Ηλεκτρικό Σύστημα της Ν. Πελοποννήσου (και ειδικά στη Λακωνία) νέων μονάδων παραγωγής από Αιολική Ενέργεια , με ρυθμό εισαγωγής έως και 100 ΜW κατ’ έτος, αρχής γενομένης από το 2005 και έτσι ώστε μέχρι το έτος 2010 να επιτευχθεί υποκατάσταση λιγνιτικής ισχύος αιχμής, από καθαρή Αιολική Ενέργεια, και να προσεγγίσει τα 500 ΜW στην Πελοπόννησο.
Τούτο από διοικητικής πλευράς είναι εφικτό, καθώς η Περιφ. Πελ/σου έχει ήδη εγκρίνει αντίστοιχο πλήθος ιδιωτικών επενδυτικών σχεδίων, όπως στον ακόλουθο Πίνακα.
Κατάλογος χωροθετημένων / αδειοδοτημένων ΑΣΠΗΕ από το Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου μέχρι το έτος 2003
Τα αιολικά πάρκα που έχει ήδη χωροθετήσει η Διεύθυνση ΠΕΧΩ (έχουν δηλαδή ισχύουσα Απόφαση Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου για Προέγκριση Χωροθέτησης) είναι με χρονολογική σειρά τα παρακάτω:
1. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 29,70 MW (45 Α/Γ) της Εταιρείας «ΑΡΚΑΔΙΚΑ ΜΕΛΤΕΜΙΑ A.E» στη θέση «ΑΣΠΡΟΒΟΥΝΙ» του Δήμου Σκυρίτιδας του Νομού Αρκαδίας (10-6-1999).
2. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 4,8 MW (8 Α/Γ) της Εταιρείας «WRE HELLAS A.E» στη θέση «ΕΛΛΗΝΙΚΟ» του Δήμου Μονεμβασίας του Νομού Λακωνίας (6-10-1999).
3. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 14,25 MW (19 Α/Γ) της Εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ» στη θέση «ΒΑΡΔΙΑ» του Δήμου Βοιών του Νομού Λακωνίας (11-10-1999).
4. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 11,25 MW (15 Α/Γ) της Εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ» στη θέση «ΚΟΡΦΟ-ΚΑΣΤΕΛΑ» του Δήμου Μονεμβασίας του Νομού Λακωνίας (19-10-1999).
5. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 11,25 MW (15 Α/Γ) της Εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ» στη θέση «ΒΑΒΙΛΑ-ΒΡΥΣΑΚΙΑ» του Δήμου Βοιών του Νομού Λακωνίας (27-10-1999).
6. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 24 MW (24Α/Γ) της Εταιρείας «ΑΙΟΛΙΚΗ ΜΟΛΑΩΝ ΛΑΚΩΝΙΑΣ A.E» στη θέση «Γκρόπες-Ράχη Γκιώνη» του Δήμου Ζάρακα του Νομού Λακωνίας (17-3-2000).
7. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 11,25 MW (15 Α/Γ) της Εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ» στη θέση «ΚΡΙΘΙΝΑ» του Δήμου Βοιών του Νομού Λακωνίας (29-3-2000).
8. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 12 MW (16 Α/Γ) της Εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ» στη θέση «ΧΡΟΝΑΡΕΣ» του Δήμου Βοιών του Νομού Λακωνίας (29-3-2000).
9. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 11,25 MW (15 Α/Γ) της Εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ» στη θέση«ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ» του Δήμου οιών του Νομού Λακωνίας (29-3-2000).
10. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 10 MW (20 Α/Γ), της Εταιρείας «ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΜΑΛΕΑ Α.Ε.», στη Θέση ‘Κρίθινα’, του Δήμου Βοιών, του Νομού Λακωνίας.
11. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 7,2 MW (8 Α/Γ), της Εταιρείας «ΑΕΡΟΔΥΝΑΜΗ Ε.Π.Ε.», στη Θέση ‘ΤΑΜΠΟΥΡΙΑ’, του Δήμου Πύλου, του Νομού Μεσσηνίας.
12. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 24,7 MW (19 Α/Γ), της εταιρείας «Umweltkontor Hellas-Ήπιες Μορφές Ενέργειας Α.Ε. & Σία, Αρκαδικός Ζέφυρος Ε.Ε.», στην θέση ‘Κακό Τσούρμο-Μιχαλλόραχη-Κόλλια Ράχη’, του Δήμου Βαλτετσίου, του Νομού Αρκαδίας.
13. Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 24,7 MW (19 Α/Γ), της εταιρείας «Umweltkontor Hellas-Ήπιες Μορφές Ενέργειας Α.Ε. & Σία, Αρκαδικός Γαρμπής Ε.Ε.», στην θέση ‘Μεγαβούνι-Κούκουρας’, του Δήμου Βαλτετσίου, του Νομού Αρκαδίας.
Τα έργα ΑΣΠΗΕ που έχουν λάβει και απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) και θεωρούνται ώριμα για έναρξη εργασιών κατασκευής, είναι:
Γιώργος Κ. Μαλιφούκας
Διευθύνων Σύμβουλος της AFC - Arcadian Consultants
Διεύθυνση Εδρας: Λ.Βύρωνος 10
Τρίπολη Αρκαδία 22100
Τηλέφωνο:2710 222933
FAX: 2710 221392
info@afc-tri.gr
Θωμας ΓΚΙΟΚΑΣ wrote:
Ασφαλώς η "περιπετειώδης" και σύντομη θητεία σας, ως εκπρόσωπος του Οικονομικού Επιμελητρίου στην πρώτη Διαχειριστική Επιτροπή του "ΛΙΓΝΙΤΟΣΗΜΟΥ", θα σας έχει εμπλουτίσει με πολλές εμπειρίες για την "πολύ σκοτεινή πλευρά" του θέματος που πραγματεύεσθε.
Μήπως λοιπόν θα πρέπει κάποτε να δημοσιοποιήσετε μερικές από τις άγνωστες πτυχές, που όλοι υποπτευόμαστε αλλά κανείς δεν έχει τολμήσει να ξεδιπλώσει;
Γιατί άραγε ορισμένοι "επώνυμοι" να μένουν πάντοτε στο απυρόβλητο, μολονότι
είναι κοινό μυστικό ότι όχι μόνο δεν ετίμησαν, αλλά ατίμασαν το λειτούργημα που εμείς οι αφελείς και εύπιστοι πολίτες τους εμπιστευθήκαμε;