Δεν μπορεί κανείς να μιλάει για Τοπική Αυτοδιοίκηση εδώ στην Αρκαδία εάν δεν καθίσει Χειμώνα — Καλοκαίρι εδώ, εάν δε δει τα Προβλήματα του τόπου, εάν δεν κουραστεί μαζί με τους κατοίκους για την επίλυση των προβλημάτων τους.
Για να επιτύχει η Τοπική ανάπτυξη χρειάζεται σωστό σχεδιασμό, ο οποίος γίνεται μόνο αν χρησιμοποιηθούν και ακουστούν οι γνώμες των κατοίκων της περιοχής.
Είναι φανερό ότι η αντίθεση Κέντρου και Επαρχίας είναι και έντονη και χαρακτηριστική, και αυτό πηγάζει από μια Ιστορική αναδρομή αλλά και από μια Ιστορική εξέλιξη που στηρίχθηκε σε κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές δομές, που κατόρθωσαν να παγιωθούν κάτω από καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, από, οικονομική εξάρτηση της Επαρχίας από το Κέντρο, που είναι εν δράση δυστυχώς ακόμη, και είναι αυτός ο λόγος κατά την κρίση μας για την καθυστέρηση της ανάπτυξης της υπαίθρου.

Χρειάζεται επομένως μια σωστή επιστημονικά τεκμηριωμένη προσπάθεια προγραμματισμού, ώστε να φανούν όλες εκείνες οι απαραίτητες μελέτες που πρέπει να γίνουν, να εφαρμοστούν για να μπει η Επαρχία σε τροχιά ανάπτυξης. Η Καταγραφή των προβλημάτων, των αναγκών αλλά και τι πρέπει να γίνει από μια επιστημονική Ομάδα, χρειάζεται παράλληλα με την Ομάδα αυτή να ακούγεται η γνώμη των φορέων του τόπου μας, αλλά και της τοπικής κοινωνίας.

Σήμερα παρατηρείται το φαινόμενο του αυτοσχεδιασμού. Υπάρχει μια ασυνέχεια και μια έλλειψη επιστημονικής τοποθέτησης όλων των προβλημάτων. Άρα λοιπόν αυτά πρέπει να πάψουν να ισχύουν, και τη θέση τους πρέπει να πάρει ο σωστός προγραμματισμός. Για να γίνουν όμως αυτά, θέλουν Δήμους με ικανά στελέχη στον Προγραμματισμό, στις Τεχνικές Υπηρεσίες και Δήμους με δυνατότητα υλοποίησης των έργων. Άρα χρειαζόμαστε βιώσιμους Δήμους. Η βιώσιμη ανάπτυξη προϋποθέτει βιώσιμους Δήμους. Και η βιώσιμη ανάπτυξη πρέπει να στηριχθεί στην προστασία του περιβάλλοντος. Η προστασία του περιβάλλοντος όμως δεν μπορεί να επιτευχθεί εάν ο κόσμος της περιοχής δεν μπορεί να αποβάλλει κάποιες συνήθειες, και να νοήσει ότι το καθαρό συμφέρον του είναι το καθαρό περιβάλλον. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει το παράδειγμα να το δώσει πρώτος ο Δήμος, ο οποίος να ενεργεί, να νοιάζεται και να αναβαθμίζεται συνεχώς προς αυτή την κατεύθυνση.

Χρειάζεται ο Δήμος να κάνει συγκεκριμένα βήματα προόδου, παρότρυνση, καθοδήγηση, έτσι ώστε συνεχώς να βελτιώνει την εικόνα του Δημοτικού χώρου, από πλευράς καθαριότητας και αισθητικής. Να διαχειρίζεται σωστά τα απορρίμματα, τα απόβλητα, τα δίκτυα ύδρευσης. Υπάρχουν δυσκολίες στην Επαρχία, οι οποίες προέρχονται κυρίως από την Κακή πολιτική ή μάλλον από την παντελή έλλειψη πολιτικής, που ασκήθηκε, εσκεμμένα θα έλεγα, τα προηγούμενα χρόνια. ‘Έτσι δεν υπήρξε Καμία Πολιτιστική δραστηριότητα, δεν υπήρξε καμία ποιοτική οργάνωση, και δεν γινόταν τίποτα γι’ αυτό που λέμε «Ποιότητα ζωής των κατοίκων».

Υπήρξε λοιπόν μια εξαθλίωση η οποία ανάγκασε τον Τοπικό πληθυσμό να φύγει, και πράγματι έφυγαν Οι πιο ικανοί άνθρωποι για την πόλη ή το εξωτερικό, και εκείνοι που έμειναν, το όποιο περίσσευμα από την παραγωγή τους, το επένδυαν, αγοράζοντας ένα διαμέρισμα στην Αθήνα, λόγω κακής πολιτικής.

‘Έτσι η αντίθεση Κέντρου και Επαρχίας μεγάλωσε , μεγάλωσαν και οι οικονομικές ανισότητες, και οι πολιτικές δομές στην Επαρχία ατόνησαν, αν δεν εξαφανίστηκαν εντελώς. Το ρόλο του σχεδιασμού τον έπαιζε το Κεντρικό - Συγκεντρωτικό Κράτος και η αδύναμη Επαρχία κατάντησε να εκλιπαρεί.

Ανάπτυξη όμως με ανθρώπους που εκλιπαρούν να πάρουν τα δικαιώματά τους δε γίνεται. Άρα χρειάζεται να υπάρξει «Απώθηση» του Κεντρικού Κράτους στο ρόλο του επιτελικού σχεδιαστή, και η Αυτοδιοίκηση να αποκτήσει αρμοδιότητες και οικονομικά μέσα δικά της. Και όταν λέμε δικά της εννοούμε από φορολογία των Δημοτών της την οποία τώρα εισπράττει το Ελληνικό Δημόσιο, π.χ. το Φ.Π.Α. να το παίρνουν οι Δήμοι αλλά και άλλους φόρους.

Μια ισχυρή Αυτοδιοίκηση που έχει έσοδα δικά της, όπως γίνεται σε άλλες χώρες, θα μπορεί να σχεδιάζει, να λύνει προβλήματα, όπως την Κοινωνική μέριμνα, την Κοινωνική Ασφάλεια, την Κοινωνική Συνοχή, που είναι κύριο καθήκον και υποχρέωση του Δήμου, και να ασχοληθεί με θέματα παραγωγής Πολιτικής στα πάντα. Στην Κτηνοτροφία, στη Γεωργία, στην Δεντροκαλλιέργεια, στο Δάσος, στους Υδάτινους πόρους, στα Ορυκτά, στην Ενέργεια. Και όταν λέμε παραγωγή Πολιτικής εννοούμε όλες εκείνες τις ενέργειες και όλες τις δράσεις που εξασφαλίζουν ένα τομέα από την παραγωγή ως την κατανάλωση π.χ. Κτηνοτροφία. Πολιτική στην Κτηνοτροφία σημαίνει εξασφάλιση βοσκοτόπων, κτηνοτροφών, υγιεινής ζώων, κτηνιατρικής υποστήριξης, τιμές γάλακτος, τιμές κρέατος κλπ. Όλες αυτές οι πολιτικές πρέπει να είναι μια σύμφωνη συμπεριφορά με όλους τους ενδιαφερόμενους, κάτω από μια συνεχή ενημέρωση.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, πρέπει να νοιάζεται για την παιδεία, την υγεία, τις υποδομές, το περιβάλλον, τη Δημόσια Περιουσία, τη Στατιστική, τις Κοινωνικές Τάσεις. Και όταν λέμε Κοινωνικές τάσεις εννοούμε το εξής: Σε όλες τις εποχές και σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου, υπάρχουν προοδευτικοί και συντηρητικοί άνθρωποι, οι οποίοι καλώς ή κακώς, δίνουν λύσεις στα προβλήματα διαφορετικές. Αυτοί στα σύνολα των ανθρώπων φορές — φορές ενώνονται σε πολιτικές ομάδες, οι οποίες έχουν να προτείνουν λύσεις στα προβλήματα. Είναι λοιπόν φανερό ότι οι λύσεις αυτές, τις πλείστες φορές, δεν μοιάζουν μεταξύ τους. Επομένως οι διαχωριστικές ομάδες σε έναν Τοπικό πληθυσμό, πρέπει να προσπαθούν συνεχώς να έχουν προσεγγίσεις. Και το κατορθώνουν μόνο όταν αποφαίνεται η συνέλευση των κατοίκων. Οι συνελεύσεις των κατοίκων πρέπει να ενημερώνονται για τις ιδέες των διαφόρων ομάδων ή και προσώπων, και να τοποθετούνται υπεύθυνα, κυρίως κατά τη στιγμή της κάλπης.

Αυτά τα θέματα που εξετάζουμε έχουν πράγματι πολύ συζητηθεί. Φορές - φορές επεξεργαστεί. Δεν έγινε όμως κατορθωτό να γίνουν κτήμα του λαού, αλλά κυρίως των ανθρώπων που έχουν την ευθύνη. Λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν ότι η βασική υποχρέωση του Δήμου και των ανθρώπων που τον υπηρετούν είναι η αμεροληψία προς τους δημότες και η τιμωρία των ατακτούντων. Ο Δήμος σαν επιτελείο, πρέπει να είναι αυστηρός αλλά και δίκαιος. Πρωτίστως όμως δίκαιος, και να εφαρμόζει το δόγμα που λέει: «Περισσότερες αμοιβές στους καλούς και λιγότερες ποινές στους κακούς» διότι αν δεν ενεργήσει έτσι ο Δήμος, αδικείται ο καλός, και άμα αδικηθεί ο καλός δεν έχουμε Αυτοδιοίκηση, αλλά αθλιότητα και κυρίως ηλιθιότητα.

Έγιναν πολλές προσπάθειες αναβάθμισης και Οργάνωσης των Δήμων της Επαρχίας. ‘Έγινε η γενική συνένωση των Κοινοτήτων με το Νόμο του Καποδίστρια. Τα πράγματα πράγματι δεν βελτιώθηκαν, διότι οι καινούριοι οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι νέοι Δήμοι δηλαδή, δεν απέκτησαν μια δυναμική. Δεν απέκτησαν τα κατάλληλα όπλα για να πολεμήσουν την απραξία. Δεν είναι καν Δήμοι βιώσιμοι και η συγκρότησή τους δεν έγινε ορθολογιστικά. ‘Έγινε με κριτήρια παράξενα, πολλές φορές με πολιτικά κριτήρια, και δεν έλαβε καθόλου υπόψη της κατά την συγκρότηση ούτε τους πόρους που διαθέτει μια περιοχή, ούτε την ομοιογένεια, ούτε τα ήθη ούτε τα έθιμα. Την συγκρότηση των Δήμων την καθορίζει το έδαφος, οι ομοιότητες μεταξύ των κατοίκων, σι στόχοι που βάζει ένας τόπος, και οι πόροι που διαθέτει. π.χ. όταν περνάει από μια περιοχή ένα ποτάμι, είναι καθοριστικός παράγοντας να συμπεριλάβει αυτήν την περιοχή και να ενοποιηθεί σε ένα Δήμο. Διότι το ποτάμι παρέχει ενέργεια, βοηθάει στη Γεωργία και στη δασοκαλλιέργεια. Εάν υπάρχει ένα χαρακτηριστικό βουνό, π.χ. το Μαίναλο, τα χωριά που είναι γύρω από το βουνό πρέπει να συγκροτούν ένα Δήμο. Πώς αλλιώς Θα γίνει η πολιτική για το δάσος, πρέπει να είναι κάτω από ενιαία διοίκηση, για να υπάρχει ενιαία απόφαση. Αυτή η πρόβλεψη των γεγονότων δεν έγινε, και σχεδιάστηκαν οι Δήμοι της Αρκαδίας κακήν — κακώς.

Μια από τις κυρίες δουλειές και τις υποχρεώσεις που έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι να προβλέπει τα γεγονότα που Θα έλθουν σε λίγο, και να προβαίνει σε ιεράρχηση της δουλειάς της. Καμία ιεράρχηση στον τόπο μας. Καμία ιεράρχηση στην υγεία, καμία ιεράρχηση στην παιδεία. Καθότι τίποτα δεν προγραμματίζεται για την παιδεία που θα έχει συνέχεια. Καμία ιεράρχηση στον τόπο μας για την γεροντική ηλικία. Εάν δεν φροντίζεις την γεροντική ηλικία, σίγουρα θα έχεις την κατάρα της, και αυτό δε βοηθάει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Καμία ενέργεια για την ενεργή ηλικία. Άμα δεν βρίσκονται συνεχώς καινούριες θέσεις δουλειάς, πώς Θα αναπτυχθεί η περιοχή. Αν δεν φτιάχνεις τις απαραίτητες υποδομές πώς Θα αναπτυχθεί ο τόπος.

Υπάρχουν στην Αρκαδία πόροι για καινούριες θέσεις εργασίας, Βεβαίως υπάρχουν. Θα μπορούσε κανείς να πει με άνεση ότι εκατό θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να γίνουν άμεσα από αξιοποίηση υδατίνων πόρων. Και θα μπορούσαν με τυφλή βεβαιότητα, να εξασφαλισθούν εκατό θέσεις για γεωργία, κτηνοτροφία και δεντροκαλλιέργεια. Άλλες εκατό θέσεις αξιοποιώντας την βιομάζα του Μαίναλου και της γύρω περιοχής. Βεβαίως είναι ολοφάνερο ότι μπορεί να δημιουργηθούν άλλες εκατό θέσεις από τουριστικούς πόρους. Αυτά δεν γίνονται και φαίνεται περίτρανα ότι την ευθύνη την έχει το Ελληνικό Δημόσιο, ή μάλλον οι εκλεγμένοι στην Κεντρική εξουσία άνθρωποι της περιοχής μας. Αυτοί δεν νοιάζονται καν για την περιουσία του Δημοσίου, που είναι κεντρική τους ευθύνη και μεγάλη υποχρέωση. Δημόσια κτήματα, όπως Σανατόρια, παλιές εγκαταστάσεις, Ξενία, και άλλα πολλά, θα μπορούσαν να είναι πηγή απασχόλησης των κατοίκων, αλλά εγκαταλείπονται με σκοπούς πονηρούς.
Επειδή όμως το θέμα που παρουσιάζουμε είναι «Τοπική Ανάπτυξη και το μέλλον της μέσα από τον Καποδίστρια», για να υπάρξει μέλλον στη Τοπική Αυτοδιοίκηση, πρέπει να εφαρμοστούν αυτά που έχουμε πει ως τώρα.
Για να γίνει όμως σωστά η δουλειά, χρειάζεται να ξεκινήσουμε από μηδενική βάση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο αρχικός σχεδιασμός στην Τοπική Αυτοδιοίκηση έγινε από τους Βαυαρούς επί ΌΘωνος. Οι ξένοι τα έκαναν όπως τους βόλευε, και ίσως έκαναν σκόπιμα λάθη. Πρέπει να γίνει μια επανεξέταση του όλου ζητήματος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, να γίνουν σι Επαρχίες Δήμοι, να στελεχωθούν, να έχουν την οικονομική τους αυτοτέλεια όπως ανωτέρω αναφέραμε, και μόνο έτσι θα πάμε μπροστά. Αν συνεχιστεί η υπάρχουσα κατάσταση, και αν γίνει δεύτερος Καποδίστριας ερήμην μας, το θέμα θα είναι πάντα Θολό.

Εισηγητής: Κώστας Κουντάνης
Δήμαρχος Βυτίνας